Selló

Í aðalnámskrá tónlistarskóla er gerð grein fyrir þeim markmiðum sem nemendur eiga að hafa náð við lok grunnáms, miðnáms og framhaldsnáms á selló.

Markmið í grunnnámi

Við lok grunnnáms eiga sellónemendur að hafa náð eftirfarandi markmiðum:

Nemandi

• beiti líkamanum á eðlilegan hátt þegar leikið er á hljóðfærið
  haldi rétt á hljóðfærinu
• hafi náð tökum á góðu og öruggu bogagripi
• haldi boga þannig að hann myndi rétt horn við strenginn (90 gráður) og grunnstaða hans á strengnum sé u.þ.b. mitt á milli stóls og gripbrettis
• beiti boganum á eðlilegan og áreynslulausan hátt
• hafi náð tökum á eðlilegri stöðu vinstri handar
• leiki með markvissum og jöfnum fingrahreyfingum
• hafi náð allgóðum tökum á eftirfarandi bogastrokum: staccato, legato og detaché
• hafi náð allgóðum tökum á pizzicato
• hafi náð góðum tökum á tónmyndun í fyrstu fjórum stillingum ásamt áttundarflaututónum
• hafi náð allgóðum tökum á inntónun
• sé byrjaður að fást við vibrato
• geti leikið með greinilegum styrkleikabreytingum
• hafi náð grundvallartökum á að stilla hljóðfæri sitt sjálfur

Nemandi

• hafi öðlast allgott hrynskyn
• kunni góð skil á nótnalestri í bassalykli
• hafi kynnst lestri í tenórlykli
• geti lesið og leikið án undirbúnings verkefni sambærileg þeim sem fengist var við í fyrri hluta grunnnáms
• hafi þjálfast reglulega í að leika utanbókar
• hafi þjálfast reglulega í að leika eftir eyra
• hafi fengist við skapandi starf frá upphafi námsins
• hafi lagt stund á ýmiss konar samleik
• hafi farið yfir viðunandi fjölda verkefna
• hafi fengist við fjölbreytt úrval verkefna
• hafi á valdi sínu eftirtalda dúrtónstiga og þríhljóma, tvær áttundir: C, D, A, F
• hafi á valdi sínu eftirtalda dúrtónstiga og þríhljóma, eina áttund: B, Es
• hafi á valdi sínu eftirtalda hljómhæfa og laghæfa molltónstiga ásamt þríhljómi, tvær áttundir: a, e, d, g, c
• hafi á valdi sínu eftirtalinn hljómhæfan laghæfan molltónstiga ásamt þríhljómi, eina áttund: h
• hafi undirbúið prófverkefni til flutnings á grunnprófi samkvæmt þessari námskrá

Nemandi sýni eftirfarandi atriði í þeim mæli sem eðlilegt getur talist við lok grunnnáms:

• tilfinningu fyrir túlkun og hendingamótun
• blæbrigði og andstæður
• þekkingu og skilning á stíl
• tilfinningu fyrir samleik
• öruggan og sannfærandi leik
• persónulega tjáningu
• viðeigandi framkomu

Markmið í miðnámi

Við lok miðnáms eiga sellónemendur að hafa náð eftirfarandi markmiðum:

Nemandi

• beiti líkamanum á eðlilegan og áreynslulausan hátt þegar leikið er á hljóðfærið
• hafi náð tökum á eðlilegum og áreynslulausum hreyfingum handleggja
• haldi eðlilega á hljóðfærinu og boganum
• hafi náð tökum á góðu bogagripi
• beiti boganum þannig að hann myndi rétt horn við streng og grunnstaða hans sé u.þ.b. mitt á milli gripbrettis og stóls
• hafi allgott vald á eftirtöldum bogastrokum: detaché, legato, staccato, martelé og spiccato
• hafi gott vald á pizzicato með hægri og vinstri hendi
• hafi á valdi sínu mismunandi hraða og styrkleika í bogastrokum
• hafi náð tökum á mjúkum bogaskiptum
• hafi náð tökum á jöfnum strengjaskiptum
• hafi náð tökum á eðlilegri stöðu vinstri handleggjar miðað við þá stillingu og þann streng sem leikið er á hverju sinni
• hafi náð tökum á hnitmiðaðri fingratækni, þ.m.t. sveigjanlegum þumalfingrum
• hafi náð tökum á góðri samhæfingu vinstri og hægri handar
• hafi náð góðri tónmyndun á tónsviðinu frá C upp á g'' í 11. stillingu og hafi nokkurt vald á notkun þumalfingurs
• hafi náð góðum tökum á inntónun
• hafi náð tökum á þjálum stillingaskiptum
• hafi náð góðu valdi á vibrato
• geti sýnt blæbrigði með mismunandi fjarlægð frá stól og mismunandi bogahraða
• geti gert styrkleikabreytingar og andstæður augljósar
• geti stillt hljóðfæri sitt sjálfur

Nemandi

• hafi öðlast gott hrynskyn
• kunni góð skil á nótnalestri í bassa- og tenórlykli
• kunni nokkur skil á nótnalestri í g-lykli
• kunni skil á skammstöfunum tengdum bogatækni
• geti lesið og leikið án undirbúnings verkefni sambærileg þeim sem fengist var við í fyrri hluta miðnáms
• hafi þjálfast reglulega í að leika utanbókar
• hafi þjálfast í ýmiss konar samleik, þ.m.t. hljómsveitarleik og kammertónlist
• hafi farið yfir viðunandi fjölda verkefna
• hafi fengist við fjölbreytt úrval verkefna
• hafi vald á krómatískum tónstiga í þremur áttundum
• hafi náð góðum tökum á leik allra dúrtónstiga í tveimur til þremur áttundum á tónsviðinu C til g''
• hafi náð góðum tökum á leik allra hljómhæfra og laghæfra molltónstiga í tveimur til þremur áttundum á tónsviðinu C til g''
• hafi náð góðum tökum á leik allra dúr- og mollþríhljóma í tveimur til þremur áttundum á tónsviðinu C til g''
• geti leikið gangandi þríundir á tónsviðinu C til g''
• geti leikið sexundatvígrip á tónsviðinu C til g''
• hafi kynnst leik þríundatvígripa
• hafi undirbúið prófverkefni til flutnings á miðprófi samkvæmt þessari námskrá

Nemanda hafi gefist kostur á að velja hvort og að hversu miklu leyti hann sinnir eftirfarandi atriðum:

• leik eftir eyra
• tónsköpun
• spuna

Nemandi sýni eftirfarandi atriði í þeim mæli sem eðlilegt getur talist við lok miðnáms:

• tilfinningu fyrir túlkun og hendingamótun
• ýmis blæbrigði og andstæður
• þekkingu og skilning á stíl
• tilfinningu fyrir samleik
• öruggan og sannfærandi leik
• persónulega tjáningu
• viðeigandi framkomu

Markmið í framhaldsnámi

Við lok framhaldsnáms eiga sellónemendur að hafa náð eftirfarandi markmiðum:

Nemandi

• beiti líkamanum á eðlilegan og áreynslulausan hátt þegar leikið er á hljóðfærið
• hafi náð tökum á eðlilegri og vel þjálfaðri stöðu beggja handa og samhæfðum hreyfingum
• ráði yfir góðri bogatækni
• beiti lipurri og jafnri fingratækni og ráði yfir talsverðum hraða
• hafi náð tökum á öruggri og þroskaðri tónmyndun á öllu tónsviði hljóðfærisins
• ráði yfir þjálum bogaskiptum, strengjaskiptum og stillingaskiptum
• hafi náð mjög góðum tökum á inntónun
• hafi náð góðum tökum á vibrato og noti það með hliðsjón af stíl
• ráði yfir víðu styrkleikasviði hvar sem er á tónsviðinu

Nemandi

• hafi öðlast mjög gott hrynskyn
• hafi góð tök á nótnalestri í F-, C- og G-lykli
• geti lesið og leikið án undirbúnings verkefni sambærileg þeim sem fengist var við á miðprófi
• hafi fengið reglulega þjálfun í að leika utanbókar
• hafi þjálfast í ýmiss konar samleik, þ.m.t. hljómsveitarleik og kammertónlist
• hafi farið yfir viðunandi fjölda verkefna
• hafi fengist við fjölbreytt úrval verkefna
• hafi þjálfast í leik allra dúrtónstiga, hljómhæfra og laghæfra molltónstiga, fjórar áttundir
• hæfi þjálfast í leik allra dúr- og mollþríhljóma, fjórar áttundir
• hafi þjálfast í leik allra dúrtónstiga, hljómhæfra og laghæfra molltónstiga í tvígripum í sexundum, þríundum og áttundum, tvær til þrjár áttundir eftir legu
• hafi undirbúið prófverkefni til flutnings á framhaldsprófi samkvæmt þessari námskrá
• hafi undirbúið efnisskrá til flutnings á tónleikum samkvæmt almennum hluta aðalnámskrár, bls. 41-42

Nemandi sýni með ótvíræðum hætti

• tilfinningu fyrir túlkun og hendingamótun
• margvísleg blæbrigði og andstæður
• þekkingu og skilning á stíl
• tilfinningu fyrir samleik
• öruggan og sannfærandi leik
• persónulega tjáningu
• viðeigandi framkomu